Nerwice wegetatywne

Nerwice wegetatywne. Zaburzenia ze strony układu wegetatywnego występują we wszystkich postaciach nerwic, choć ich nasilenie bywa rozmaite. Rzadko występuje trwała przewaga układu współczul- nego (sympaticotonia) czy przywspółczulnego (vagotonia) zwykle widzimy zaburzenia równowagi obu tych układów (dystonia vegetativa). Nasilenie dystonii wegetatywnej oraz związany z tym zespół dolegliwości ulega często zmianom, stąd bogaty wywiad chorobowy i różnorodność aktualnych skarg. Wyodrębnianie osobnej grupy nerwic wegetatywnych może budzić wątpliwości wobec powszechności zaburzeń układu autonomicznego we wszystkich psychonerwicach. W praktyce spostrzega się jednak wiele dzieci, u których zaburzenia wegetatywne są szczególnie wybitne. Prowadzą one do wtórnych zaburzeń ze strony:

– 1. Układu sercow o-n aczyniowego. Wyrazem jego wzmo-żonej pobudliwości jest łatwość czerwienienia się i blędnięcia, wzmożony dermografizm, labilność wysiłkowa i psychiczna akcji serca, wahania ciśnienia krwi. Często występują stany podgorączkowe, którym nie towarzyszy leukocytoza ani przesunięcie obrazu białokrwinkowego w lewo, przebiegające bez podwyższenia OB i nie ustępujące przy podawaniu środków przeciwgorączkowych. Następstwem nadmiernego wzmożenia pracy serca bywa jego niedotlenienie, uchwytne elektrokardiograficznie oraz szybkie zmęczenie podczas wysiłku fizycznego. Zaburzenia ze strony układu sercowo-naczyniowego występują najczęściej u dziewcząt aste- nicznych w okresie pokwitania.

– 2. Układu oddechowego. Oddychanie staje się czynnością uświadomioną i trudną, chory ma wrażenie, iż nie pobiera dostatecznej ilości powietrza, odczuwa duszność wdechową. Oddech bywa przyspieszony, spłycony i nieregularny. Pod wpływem czynników psychicznych, jak i zmian w składzie powietrza dochodzi do gwałtownych napadów duszności, którym towarzyszą często silne bóle w klatce piersiowej, zaburzenia układu sercowo-naczyniowego, drżenia mięśniowe, pareste- zje. Dzieci takie bywają niekiedy bezskutecznie leczone z powodu błędnie rozpoznanej dychawicy oskrzelowej.

– 3. Przewodu pokarmowego. Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego spostrzega się szczególnie często u dzieci młodszych nierzadko już u niemowląt. Mogą występować nieprawidłowości zarówno w zakresie czynności ruchowej (stany kurczowe i atoniczne), jak i wydzielniczej (wzmożone, obniżone, opóźnione wydzielanie soków trawiennych). Następstwem tego są nudności, wymioty, kwaśne odbijanie, bóle żołądka. Towarzyszy im brak łaknienia, rzadziej uczucie stałego głodu. Zaburzenia czynności jelit powodują częste oddawanie stolca, który — wskutek szybkiego przechodzenia przez jelita — bywa wodnisty, lub też zawiera niedostatecznie strawione czy wchłonięte substancje pokarmowe. U wielu dzieci bywają naprzemienne biegunki i zaparcia, niekiedy występują wyłącznie zaparcia. Częste bóle brzucha umiejsca- wione są zwykle w okolicy pępka. Szczególnie niebezpieczne jest bezkrytyczne, długotrwałe stosowanie w tego rodzaju zaburzeniach diet niedoborowych i antybiotyków.

– 4. Układu moczow o-p ł c i o w e g o. Zaburzenia w zakresie moczenia mogą dotyczyć zarówno wytwarzania moczu, jak i jego wydalania. Typowe jest zbyt częste oddawanie moczu, a zwłaszcza mimowolne moczenie nocne (enuresis nocturna). Należy zawsze wyłączyć nietrzy- manie moczu uwarunkowane zmianami anatomopatologicznymi w układzie moczowo-płciowym czy nerwowym.