POLEKOWA KWASICA METABOLICZNA

Etiologia [1 -9, 11 -23, 25, 26). Kwasica metaboliczna może być następstwem 4 rodzajów mechanizmów:

– 1. Nadmiernego wytwarzania endogennych kwasów. Do tej grupy zaburzeń zalicza się kwasicę mleczanową, występującą niekiedy u chorych leczonych a) [enforminą {blokuje transport równoważników redukujących przez błonę mitochondrialną), b) kwasem salicylowym (wzmaga procesy glikolizy beztlenowej oraz lipolizy), c) dużymi dawkami fruktozy, sorbitolu i ksylitolu (ilość powstającego z wymienionych substratów kwasu pirogronowego przekracza możliwości dalszej jego metabolizacji do COj, i wody), d) dużymi dawkami wodorowęglanu sodowego (zasadowica metaboliczna wzmaga glikolizę beztlenową) lub nitroprusydkiem sodowym (lek ten może być przyczyną powstawania methemoglobiny upośledzającej utlenowanie tkanek). Kwasica mleczanowa może również powstać u chorych z polekową depresją ośrodka oddechowego (np. po stosowaniu dużych dawek leków narkotycznych) lub po nadużyciu alkoholu (nadmiar NADH powstałego po zażyciu etanolu hamuje glukoneogenezę, sprzyjając tym samym powstawaniu kwasicy mleczanowej).

– 2. Nadmiernej podaży egzogennych kwasów. Z leków zakwaszających organizm należy wymienić chlorek amonowy, chlorek wapniowy (związki te po przemianie są źródłem kwasu solnego) oraz wymiennik jonowy – cholestyraminę. Cholestyramina wiążąc aniony żółcianowe, uwalnia jony chlorkowe. Są one przyczyną powstawania kwasicy hiperchloremi- cznej.

– 3. Utraty zasad z wydalinami lub wydzielinami ustrojowymi. Kwasica metaboliczna o tej etiologii spotykana jest w polekowych zespołach wadliwego wchłaniania lub trawienia (najczęściej po stosowaniu neomycyny). W następstwie uporczywych biegunek organizm traci duże ilości zasad zawartych w żółci, soku trzustkowym i jelitowym.