Endokrynna funkcja jajnika i jej regulacja

Produkcja hormonów sterydowych jajnika – progesteronu, estrogenów i androgenów – ma charakter cykliczny. Stosunek wydzielanych hormonów zmienia się w sposób swoisty w ciągu cyklu menstruacyjnego. Wahania poziomu hormonów sterydowych w żeńskim cyklu menstruacyjnym ilustruje rycina 9.

Biosynteza hormonów sterydowych aż do wytworzenia Ci9-sterydów przebiega podobnie jak w innych narządach wydzielających sterydy. Aromatyzacja sterydów Ci9 na estrogeny została przedstawiona na rycinie 10.

Z eksperymentów in vitro wynika, że w rosnącym mieszku jajowym, jest w warstwie ziarnistej (stratum granulosum) preferowana droga A4 – przez progesteron, androstenion i testosteron. W komórkach osłonki wewnętrznej przebiega droga A5 – przez pregnenolon, dehydrbepian- drosteron i androstendion. Ta ostatnia jest również charakterystyczna dla niektórych typów jajników policy stycznych. Jednakże jakkolwiek pow- szechnie przyjmuje się – w wyniku badań in vitro (Besch, Buttram, 1972) – że biosynteza sterydów w mieszkach jajnika prowadzi do powstania estrogenów, w ciałku żółtym – progesteronu i estrogenów, a w zrębie (stroma ovarii) – androgenów, to jednak w żywym organizmie nie sposób ściśle oddzielić tych procesów.

W pierwszej fazie cyklu, pod wpływem współdziałania FSH i LH, wydzielana jest stale wzrastająca ilość estrogenów, pochodzących z pęcherzyka Graafa. Estrogeny dzięki dodatniemu sprzężeniu zwrotnemu wywołują gwałtowne podniesienie się poziomu LH a w konsekwencji następną owulację, utworzenie ciałka żółtego i progesteronu,