Category Długie życie

W zapobieganiu durowi brzusznemu 3 czynniki są podstawowe, a mianowicie: 1) unieszkodliwienie źródła zakażenia, które stanowią zarówno chorzy, jak i nosiciele 2) uniemożliwienie przenoszenia zarazków 3) uodpornienie swoiste za pomocą szczepień ochronnych. Chory na dur brzuszny podlega obowiązkowej hospitalizacji, którą należy zastosować możliwie najwcześniej. Z tym łączy się zagadnienie wcze-snego rozpoznania, co wymaga znajomości objawów wczesnych. W stosunku do nosicieli istnieje szereg przepisów, których przestrzeganie razem z prawidłową ewidencją nosicieli oraz stałą kontrolą, którą sprawują nad tymi osobnikami stacje sanitarno-epidemiologiczne, powinno zapewnić unieszkodliwienie tych źródeł zakażenia. Uniemożliwienie szerzenia się zarazków opiera się na metodach sanitarno-higienicznych, jak kontrola środków spożywczych, odpowiednie urządzenia wodociągowe, kanalizacyjne, czystość osobista itp.

Akrodynia choroba Selter-Feer-Swifta jest to pewien zespół objawów, które powstają wskutek zaburzeń równowagi układu nerwowego wegetatywnego. Spostrzega się ją we wczesnym okresie dziecięcym, a nawet już u niemowląt.

Zwojaki zarodkowe (sympathoblastomata, neuioblastomata) są jednymi z częściej reprezentowanych nowotworów u małych dzieci. Przeważnie rozwijają się jako pierwotne guzy rdzenia nadnerczy. Mogą jednak powstać w zwojach pnia współczulnego i wtedy rozrastają się na szyi, w śródpiersiu tylnym i przykręgosłupowo w przestrzeni pozaotrzewno- wej. Bywają przypadki rozprzestrzeniania się guza w jamie czaszkowej. Może on też wychodzić ze splotu słonecznego i narządu Zuckerkandla. Najczęstszą siedzibą zwojaka zarodkowego jest jama brzuszna. Tayschel rozróżnia 3 okresy rozwoju guza. W pierwszym okresie występują napadowe bóle brzucha z podwyższoną ciepłotą ciała, wymiotami i zapar-ciem. W drugim okresie można wyczuć twardy guz w jamie brzusznej

Staramy się wzmocnić ustrój dziecka przez dobre odżywianie i higieniczny tryb życia. Niekiedy korzystne jest leczenie sanatoryjne, pod warunkiem jednak, że w międzyczasie usunie się czynniki urazotwórcze w środowisku dziecka. W przypadku stwierdzenia nerwic u rodziców dziecka należy bezwzględnie żądać, by i oni się leczyli. Stosując środki farmakologiczne należy strzec się przed jatrogennym zaostrzeniem i utrwaleniem nerwicy. Dla ogólnego wzmocnienia poleca się witaminy, zwłaszcza zespół witamin B, preparaty żelazowe (szczególnie przy towa-rzyszącej niedokrwistości), wapniowo-fosforowe, np. granulofosfat. Dla obniżenia nadmiernej pobudliwości nerwowej stosuje się preparaty zawierające wywar z kozłka, np. neospasmina. Podając -0,5—3°/o roztwory soli bromowych wzmagamy procesy hamowania zalecając niewielkie dawki kofeiny czy strychniny (np. asconerin) ułatwiamy procesy pobudzenia. Z zasady unikamy wstrzyknięć jako czynników psychotrauma- tyzujących.

Jest najczęstszym guzem jamy brzusznej u dziecka. Pod względem histologicznym przedstawia postać guza mieszanego, utkanego z elementów mezodermalnych i nabłonkowych, mniej lub więcej zróżnicowa nych. Występuje głównie w pierwszych 5 latach życia (czasem już u noworodków), najczęściej u chłopców. Umiejscawia się zwykle w dolnym biegunie jednej nerki (czasem obustronnie), szybko osiągając duże bardzo rozmiary (patrz ryc. 167). W pierwszym okresie guz jest otor- biony. Spoistość jego bywa niejednolita miejscami twarda, miejscami stwierdzić można chełbotanie. W miarę wzrostu torebka ulega przerwaniu, zawartość guza może się wylać do jamy brzusznej, a tkanka nowotworowa nacieka sąsiednie narządy. Guz Wilmsa wcześnie daje przerzuty do płuc, wątroby, kości i węzłów chłonnych.

Ogólna zasada postępowania onkologicznego nakazuje jak najszybciej ustalić rozpoznanie i jak najwcześniej zacząć leczenie. Dlatego należy:

W- ostatnich latach zainteresowania pediatrów coraz częściej zwracają się ku nowotworom. Przyczyną jest z jednej strony znaczny spadek zachorowań i śmiertelności z powodu chorób zakaźnych, z drugiej strony — zewsząd donoszą o wzroście liczby nowotworów u dzieci i ludzi młodych. Dotyczy to zwłaszcza zwiększonej ilości zachorowań na białaczkę, którą wszystkie statystyki zaliczają do spraw nowotworowych. Nie bez znaczenia jest również fakt, że dzięki ulepszonym metodom diagnostycznym coraz częściej rozpoznaje się dziś nowotwory. W re-zultacie w statystykach przyczyn zgonów dziecięcych choroby nowotworowe zajmują coraz to bardziej poczesne miejsce. Dla przykładu podajemy kilka danych zaczerpniętych ze statystyki amerykańskiej (Dargeon 1952). Wśród zgonów dzieci poniżej jednego roku życia nowotwory zajmują 13 miejsce w grupie dzieci w wieku 1—5 lat — czwarte miejsce (po zgonach z powodu nieszczęśliwych wypadków, zapalenia płuc i wad wrodzonych), a w grupie dzieci w wieku 5—14 lat — drugie miejsce (po zgonach wskutek nieszczęśliwych wypadków, a przed takimi przyczynami zgonów, jak zapalenie płuc, gruźlica, nerczyca i zapalenie nerek, gościec oraz choroby serca).

Z guzów tkanek miękkich najczęściej zdarzają się: mięsaki z mięśni poprzecznie prążkowanych i potworniaki.

Mięsak z mięśni poprzecznie prążkowanych (rhabdomyosaicoma) rozwija się przeważnie w mięśniach szkieletowych, w postaci szybko rosnącego, naciekającego otoczenie guza o niejednolitej spoistości. Cechuje go duża złośliwość miejscowa niszczy tkanki otaczające, a po operacyjnym usunięciu szybko daje nawroty. Odległe przerzuty są rzadkie. Poza mięśniami szkieletowymi może rozwijać się w pęcherzu moczowym, w pochwie, w gruczole krokowym i powrózku nasiennym.

Schorzenia natury alergicznej obejmują wiele narządów w ustroju i z konieczności omówienie ich rozsiane jest po wielu rozdziałach podręcznika. Równocześnie jednak domagają się one potraktowania całościowego, ponieważ zjawiska te sprowadzają się do pewnych podstawowych wspólnych zjawisk i dotyczą prawie zawsze całego ustroju.

Alergeny egzogenne mogą wniknąć do ustroju drogą oddechową, przez przewód pokarmowy, bezpośredni kontakt skóry lub przez błony śluzowe mogą być też sztucznie wprowadzone drogą parenteralną, śród- skórnie, domięśniowo lub dożylnie.

Odrębną formą napadów histerycznych jest praktykowane przez niektóre dzieci, zwłaszcza w okresie przedszkolnym, rzucanie się na ziemię. Towarzyszą mu szlochanie, krzyki, szarpanie ubrania, bicie o podłogę, wyginanie grzbietu. Napad zwykle kończy się po osiągnięciu zamierzonego przez dziecko celu utrwala się jednak równocześnie patologiczny odruch warunkowy i wiara w skuteczność tego rodzaju demonstracji.

Dawek uderzeniowych należy się wystrzegać, gdyż uwolnienie przez bakteriolizę zbyt wielkiej ilości endotoksyn naraz, może prowadzić do pogorszenia się obrazu chorobowego, co spostrzegano szczególnie w schorzeniach durowych i zapaleniach opon rdzeniowych i mózgu. Do ubocznych, niepożądanych działań antybiotyków należą stany uczuleniowe. Objawy uczuleniowe mogą być różne i o różnym natężeniu, a więc: pokrzywka, obrzęki, powiększenie węzłów chłonnych, przyspieszenie tętna, bóle w stawach itp. Podobieństwo do choroby posurowi- czej znajduje potwierdzenie w zmianach histopatologicznych. Stany uczuleniowe mogą wywołać wręcz wszystkie antybiotyki, a szczególnie penicylina prokainowa, gdyż sama prokaina również może wywołać objawy uczulenia. Odczyny alergiczne po antybiotykach mogą mieć nieraz przebieg wręcz dramatyczny (opisano zejścia śmiertelne).

Siatkówczak zarodkowy (ietinoblastoma) rozwija się na tylnej części siatkówki. Występuje u małych dzieci przed 3 rokiem życia, czasem już u noworodków, często rodzinnie. W 1U części przypadków nowotworem dotknięte są oba oczy. Guz rozprzestrzenia się w gałce ocznej, powodując jej wytrzeszcz. Może on przebić rogówkę i rozwija się wtedy na zewnątrz gałki. Może również szerzyć się wzdłuż nerwu wzrokowego do jamy czaszkowej. Daje odległe przerzuty do kości i węzłów chłonnych. Początkowo, kiedy guz ogranicza się jedynie do siatkówki, objawy kliniczne są nikłe. Chorobę wykrywa się często przypadkowo, stwierdzając ślepotę jednego oka. Gdy nowotwór zajmuje już ciałko szkliste, złotawy połysk źrenicy, tzw. kocie oko, pozwala ustalić rozpoznanie. W tym okresie rozwoju guza mogą wystąpić objawy jaskry.